18.04.2024| Źrodło: China Daily

Najnowsze prace archeologiczne pozwoliły odkryć cmentarz, na którym znajduje się największa liczba prehistorycznych grobowców znalezionych w północno-zachodnich Chinach oraz tajemnicza kultura – twierdzą eksperci.

Naczynia ceramiczne odkopane z grobowców na stanowisku Xia'eryamakebu w hrabstwie Dulan w prowincji Qinghai. [Zdjęcie dostarczone do China Daily]

Stanowisko Xia'eryamakebu w powiecie Dulan, w Mongolskiej i Tybetańskiej Prefekturze Autonomicznej Haixi, w prowincji Qinghai, około 100 kilometrów od dobrze znanego Cmentarza Reshui z czasów dynastii Tang (618-907), jednego z 10 najważniejszych odkryć archeologicznych w Chinach w roku 2020, zostało zidentyfikowane jako jedyne odnalezione wielkie stanowisko kultury Nuomuhong, obejmujące zarówno obszary mieszkalne, jak i miejsca pochówku, mówi Du Wei, pracownik naukowy Instytutu Zabytków Kulturowych i Archeologii prowincji Qinghai.

Xia'eryamakebu oznacza po mongolsku „brzeg rzeki, na którym pojawia się gazela”. Wykopaliska zostały przeprowadzone przez Instytut i Northwest University w Xi'an w prowincji Shaanxi w latach 2021–2023. Stanowisko, zlokalizowane w Kotlinie Qaidam na Wyżynie Tybetańskiej, zajmuje powierzchnię prawie 250 000 metrów kwadratowych i datowane jest na około 3500 do 3000 lat temu, na okres środkowego i późnego okresu dynastii Shang (ok. XVI-XI wiek p.n.e.). Rzeka Hatu przepływa przez ten teren i dzieli go na dwie połowy, odpowiednio na północ i południe od rzeki.

W północnej części znajduje się duży cmentarz, natomiast w południowej części znajduje się dzielnica mieszkaniowa z dwoma mniejszymi cmentarzami.

W sumie na trzech cmentarzach odkryto 3228 grobowców, co czyni to stanowisko najlepiej zachowanym i największym jak dotąd cmentarzem prehistorycznym znalezionym w północno-zachodnich Chinach. Skala odkrycia jest równie rzadka jak te na współczesnych stanowiskach na Równinach Centralnych, mówi Du, który jest także kierownikiem projektu archeologicznego.

Groby są dowodem szczególnego zwyczaju pochówku. Otwarto je po wiekach ponownie, szczątki zbadano, a następnie pochowano ponownie.

Zbadane obiekty są różnorodne, niektóre są duże i zawierają wiele grobów inne zaś są mniejsze i zawierają mniej pochówków. Du mówi, że jest to dowód na zróżnicowanie społeczne w Basenie Qaidam i wskaźnik cywilizacji.

Odkryto wiele artefaktów łączących wiele elementów kulturowych, w tym ceramikę, brąz, jadeit, kamień, korę i drewniane artefakty, szczątki zwierząt i roślin. Na przykład znaleziono proso, malowaną ceramikę i wyroby lakierowane, prawdopodobnie z Równin Centralnych i północnych Chin, a także ozdoby głów słupów z brązu w stylu powszechnie spotykanym na łąkach Eurazji oraz koraliki karneolu podobne do tych z południa Azja.

„Wskazuje to na fakt, jak wcześnie ludzie przenieśli się na Wyżynę Tybetańską oraz na proces komunikacji i integracji między wieloma grupami etnicznymi” – mówi Du.

Kulturę Nuomuhong odkryto, gdy archeolodzy prowadzili wykopaliska na stanowisku Talitaliha w Dulan w 1959 roku i znaleźli dowody na istnienie kultury epoki brązu na terenie dzisiejszego centralnego Qinghai. Dalsze badania tego typu kulturowego prawie ustały później z powodu braku nowych dowodów archeologicznych.

Stanowisko Xia'eryamakebu wypełnia tę lukę, a Du twierdzi, że znalezione do tej pory artefakty wzbogacają „panoramiczne zrozumienie czasu, cech osadnictwa, form gospodarczych, rzemiosła i struktur społecznych kultury Nuomuhong”.

Wyjaśniły także ewolucję i układ części osadniczej tego miejsca oraz dały świadectwo nieprzerwanej historii obejmującej 500 lat, mówi Du.

„Rzadko zdarza się znaleźć na Wyżynie Tybetańskiej tak dużą grupę grobowców” – mówi Huo Wei, profesor archeologii na Uniwersytecie w Syczuanie. „Dowodzi to długiej historii Kotliny Qaidam i wzbogaca nasze zrozumienie historii cywilizacyjnej na Wyżynie Tybetańskiej”.

Chen Xingcan, dyrektor Instytutu Archeologii Chińskiej Akademii Nauk Społecznych, twierdzi, że dzięki dużej liczbie artefaktów z brązu oraz dobrze zbudowanym i dobrze zachowanym grobowcom stanowisko to zmienia archeologiczne wyobrażenia na temat rozwoju społecznego północnego obszaru Chin. Wyżyny Tybetańskiej.