14.07.2024| Źródło: Xinhua

>>*Tybet [Xizang] był integralną częścią terytorium Chin od czasów starożytnych. W Tybecie [Xizang] archiwa, zabytki kultury i historie lokalnych mieszkańców potwierdzają ten oczywisty fakt.

* Eksponaty znajdujące się w Archiwum Tybetańskiego Regionu Autonomicznego [Xizang] w Lhasie ilustrują niezaprzeczalne zarządzanie Tybetem [Xizang] przez rząd centralny pod względem politycznym, religijnym i gospodarczym.

* Od czasu nawiązania stosunków dyplomatycznych między Chinami a Stanami Zjednoczonymi kolejne administracje USA realizują politykę jednych Chin, uznają Tybet [Xizang] za część Chin i obiecały nie wspierać działań separatystycznych.

Niedawno podpisana amerykańska ustawa w sprawie Tybetu [Xizang] jest sprzeczna nie tylko z faktami historycznymi i międzynarodowym konsensusem, ale także z długo utrzymywanym oficjalnym stanowiskiem samych Stanów Zjednoczonych.

Tybet [Xizang] jest integralną częścią terytorium Chin od czasów starożytnych. Idea tzw. „niepodległości Tybetu” została zainicjowana przez mocarstwa imperialistyczne pod przewodnictwem Wielkiej Brytanii w połowie XIX wieku, których Stany Zjednoczone wówczas nie popierały.

Chiny to zjednoczony, wieloetniczny kraj o długiej historii. Xizang rozwinął się dzięki połączonym wysiłkom różnych grup etnicznych w Chinach. Liczne wyniki badań archeologicznych i akademickich pokazują, że w starożytności przodkowie mieszkańców regionu Wyżyny byli blisko związani z Hanami i innymi grupami etnicznymi pod względem pochodzenia, języka i kultury.

W Tybecie [Xizang] archiwa, zabytki kultury i historie lokalnych mieszkańców potwierdzają ten oczywisty fakt. Wizyta w Archiwum Tybetańskiego Regionu Autonomicznego [Xizang] w Lhasie pomaga rozwiać wszelkie wątpliwości w tej kwestii. Weźmy pod uwagę trzy eksponaty, które żywo ilustrują niezaprzeczalne zarządzanie Tybetem [Xizangiem] przez rząd centralny pod względem politycznym, religijnym i gospodarczym.

To niedatowane zdjęcie w pliku przedstawia dekret wydany przez cesarskiego nauczyciela Kungava Blogrosa Gyaltshana Wanggyalowi w 1321 roku za panowania dynastii Yuan (1271-1368), informujący tego ostatniego o objęciu stanowiska pozostawionego przez ojca. Dekret został wydany na podstawie edyktu cesarskiego.
(Foto: ArchiwumTybetańskiego Regionu Autonomicznego [Xizang]/Materiały informacyjne za pośrednictwem Xinhua)

W widocznym miejscu na ścianie sali wystawowej zawieszone są dwa oprawione w ramki certyfikaty UNESCO dotyczące wpisu „Oficjalnych zapisów Tybetu z czasów dynastii Yuan w Chinach, 1304-1367” w Regionalnym Rejestrze Pamięci Świata dla Azji i Pacyfiku w 2012 r., oraz Międzynarodowym Rejestrze Pamięci Świata w 2013 r.

Akta, zbiór 22 bezcennych oryginalnych dokumentów, obejmują cztery cesarskie edykty wydane przez cesarzy Yuan, edykty religijne wydane przez cesarskich nauczycieli oraz rozkazy lokalnych władców politycznych napisane w języku tybetańskim i rzadkim pismem Phags-pa.

Dokumenty, które strona internetowa UNESCO opisuje jako „autentyczny dowód na zrozumienie politycznych, religijnych, ekonomicznych i kulturowych aspektów starożytnego Tybetu”, odzwierciedlają faktyczną jurysdykcję rządu centralnego nad regionem za czasów dynastii Yuan oraz wyjątkowe życie polityczne na Wyżynie Tybetańskiej, powiedział Rinchen Tenzin, zastępca dyrektora archiwum.

To niedatowane zdjęcie w pliku przedstawia cesarski edykt wydany mnichom z klasztoru Riboche przez cesarza Yesuna Themura z dynastii Yuan (1271-1368).
(Foto: Archiwum Regionu Autonomicznego Xizang/Materiały informacyjne za pośrednictwem Xinhua)

Kilka minut spacerem od certyfikatów znajduje się tablica zawierająca szczegółowe informacje na temat „Zatwierdzonego przez Cesarstwo rozporządzenia w sprawie lepszego zarządzania Tybetem (rozporządzenie składające się z 29 artykułów)” ogłoszonego przez rząd Qing w 1793 r. po wypędzeniu najeźdźców Gurkha, podkreśla decydującą rolę władz centralnych rządu w sprawie wyboru Dalajlamy.

Reinkarnacja Dalajlamy i innych wielkich Żyjących Buddów musiała nastąpić zgodnie z procedurą „losowania ze złotej urny”, a wybrany kandydat podlegał zatwierdzeniu przez centralny rząd Chin, stwierdza dokument w pierwszym artykule .

Zgodnie z rozporządzeniem trzech z pięciu Dalajlamów z dynastii Qing zostało wybranych i zatwierdzonych zgodnie z tą procedurą, a dwóch pozostałych zostało zwolnionych z procedury za specjalną zgodą rządu centralnego.

To zbiorcze zdjęcie wykonane 13 czerwca 2024 r. przedstawia trzy tablice z inskrypcjami, wszystkie napisane i podarowane przez cesarzy z dynastii Qing (1644–1911), pałacowi Potala (lewy górny róg) i dwóm klasztorom w Tybetańskim Regionie Autonomicznym [Xizang] w południowo-zachodnich Chinach. (Foto: Xinhua/Tenzin Nyida)

Pod koniec trasy zwiedzania pojawia się wielka plastikowa instalacja przypominająca strony „Inwentarza Roku Żelaznego Tygrysa”, która jest opisem lokalnych ziemi, pańszczyzny (nieodpłatnej pracy) i podatków ustalonych przez Ambana według edyktu cesarza Qing z 1830 roku.

Amban, czyli wielki minister rezydujący w Tybecie [Xizang], zapewniał wdrożenie różnych polityk i zamierzeń podejmowanych przez rząd Qing w celu zarządzania regionem. W ciągu prawie dwóch stuleci do Xizang wysłano kolejno ponad stu Ambanów, aby służyli regionowi.

W wyniku największego w historii spisu ziemi w Tybecie [Xizang] inwentarz stał się ważnym dokumentem do badania posiadania środków produkcji w czasach feudalnej pańszczyzny. W ciągu 129 lat poprzedzających reformę demokratyczną z 1959 r. rząd, arystokraci i klasztory wykorzystywali ją jako podstawę w kwestiach związanych z ziemią, chłopami pańszczyźnianymi i pracą obowiązkową.

„Wbrew temu, co twierdzą niektóre kraje zachodnie, inwentarz wykazał, że rząd centralny już dawno temu sprawował całkowitą suwerenność nad regionem” – dodał Rinchen Tenzin.

Pracownicy Archiwum Tybetańskiego Regionu Autonomicznego [Xizang] w Lhasie, Tybetański Region Autonomiczny [Xizang] w południowo-zachodnich Chinach podczas pracy,
11 kwietnia 2024 r. (Foto: Xinhua/Jigme Dorje)

Od chwili nawiązania stosunków dyplomatycznych między Chinami a Stanami Zjednoczonymi kolejne administracje USA realizują politykę jednych Chin, uznają Xizang za część Chin i obiecały nie wspierać działań separatystycznych, powiedział Zhang Shigao, dyrektor Instytutu Studiów nad Współczesnością  w Chińskim Centrum Badań Tybetologicznych.

„Jednak w praktyce Stany Zjednoczone często traktują te zobowiązania lekceważąco, a nawet rażąco je naruszają” – dodał Zhang.<<